Patates soğan fiyatlarının düşmesi için üretimin artması gerektiğine dikkat çeken Pazar Esnafı Hikmet Demirdere, çiftçinin artan maliyetler sebebiyle yeterince ekim yapamadığını mutfakların demirbaşı olan ürünlerdeki talebin karşılanamadığını belirtti. Demirdere pazarlardaki eski etiketlerin ancak iyi bir planlama ile geri dönebileceğini ifade etti.
20 senedir Kütahya pazarlarında tezgah açan Hikmet Demirdere, mutfakların olmazsa olmazı soğan ve patates fiyatları hakkında bilgi verdi. Patates ve soğan fiyatlarının şu an biraz yükseldiğini belirten Demirdere, bu yükseliş ancak patates soğanın çoğalması halinde yerine düşüşe bırakacağını ifade etti.
‘ÜRÜN TALEBE YETMİYOR’
Bu durumun her ürün kalemi için aynı seyrettiğini dile getiren Demirdere, “Ürün azalırsa fiyat yükselir, piyasada çoğalınca fiyatlar düşer” Dedi. Çiftçi yaptığı ekimin yetersiz geldiğini dile getiren Demirdere, “Çünkü üretici az, tüketici çok. Üretim az geliyor. Talebe göre az ekim var. Bunun başka bir sebebi yok. Şu an fiyatlar 15 lira 20 lira. Şu an tüccarın elinde mal var, satılanlar eski patates ve bunlar piyasaya sürülüyor.” Dedi. Yeni ürünler piyasaya sürülünce düşüş yaşanacağını ama uzun süreli olmayacağını ifade eden Demirdere, depoda duran tüccarın elindeki malın piyasaya sürülmezse fiyat yükselişinin yaşanacağını kaydetti.
‘UCUZLARSA PAZARCININ DA LEHİNE’
Patates ve soğanın vatandaşın her pazar alışverişinde aldığını dile getiren Demirdere, “Her mutfak masrafı içinde her daim yerini alıyor. Ben bu işi 15-20 senedir yapıyorum. Ürün fiyatları düşünce biz de malı daha çok temin edebiliyoruz. Vatandaş da daha fazla alabiliyor. Hem vatandaş hem de pazar esnafı alabiliyor. Ama fiyatların sürekli artış gösterdiği noktada ne vatandaş ne de pazarcı esnafı eskisi kadar patates soğan alamıyor. İki tarafında alım gücü etkileniyor. Bu da üretim az olduğu için oluyor”dedi.
‘BU FİYATLARA DA ŞÜKREDECEK HALE GELMEYELİM’
Köylüye çiftçiye destek verilen desteklerin yeterli gelmediğinin altını çizen Demirdere, “Mazot desteği, gübre desteği yetersiz. Köylü ekim yapamıyor, çoğaltamıyor. Ortada ürün yoksa, üretim yoksa yeni dönem gelecek ürün de şu ankinden az olacaksa fiyatlar yükselmeye devam eder. İnsanlar çiftçiliği bırakıyor. Böyle giderse ekim yapılmaz. Ürün bolluğu giderek yok olursa yakında bu fiyatlara da şükredecek hale geliriz. Mazot şimdi 50 lira, gübrenin torbası kaç para oldu, çiftçi nasıl ekim yapsın? Bu ürünler nasıl yetişecek, 80 küsur milyona nasıl talebi karşılayacak? Üretim olmazsa fiyatlar pazarda her zaman yükselir”şeklinde konuştu.
‘BİR PLANLAMA GETİRİLMELİ’
Üretimin durmaması, çiftçinin ekimi bırakmaması için devletin çiftçi için fiyatları düşürmesinin gerektiğini dile getiren Demirdere, “Mazot ve gübre fiyatlarında daha iyi indirimler yapılması bu düzenlemelerin getirilmesi şart. Teşvikler verilmesi lazım”dedi. Köylünün, çiftçinin bilinçlendirilmesinin önemine de dikkat çeken Demirdere, “Ekim işlerinin daha iyi öğretilmesi gerek. Şöyle ekilir, böyle sulanır demesi lazım. Bu üründe bolluk var, sen bunu ek biz destekleyeceğiz denmesi lazım. Bir planlama getirilmeli. Bu şekilde çiftçide hangi üründe ne kadar ekim var bilir ve malı elinde kalmaz”dedi. Üretimde dengenin yalnızca bu yolla sağlanacağına fiyatların yalnızca bu şekilde ucuzlayabileceğine değinen Demirdere, “Ancak o zamana eskiye döneriz. O zaman tezgâhlarda 1 lira, 5 lira, 25 kuruş etiketlerini görmeye başlarız”şeklinde konuştu.
M. RIDVAN CEBECİOĞLU
