Kütahya’ya özgü geleneksel tatları ve yapılış sırlarını anlatan Şef Fatma Ulu, manda sucuğundan tosunuma, leblebi ezmesinden haşhaşlı pideye zengin çeşitli kahvaltılıkları ile tarih boyunca Kütahya’da yaşayan medeniyetlerin şehre çok köklü bir kahvaltı kültürü miras bıraktığını belirtti.
Şef Fatma Ulu, Kütahya’daki kahvaltı kültürünü anlattı. Tarih boyunca Kütahya’da yaşayan medeniyetlerin şehre çok köklü bir kahvaltı kültürü miras bıraktığını ifade eden Ulu, şehrin; manda sucuğu, kaymağı, leblebi ezmesi, tosunum, dolember, köpük helvası, ıspanaklı şipit, haşhaşlı pide gibi zengin kahvaltılıkları olduğunu belirtti.
‘MANDA ÜRÜNLERİ ÇOK YAYGIN’
Mandadan üretilen ürünler ile Kütahya’da çok fazla yemek yapıldığını belirten Ulu, “Manda, her şehirde yetişen bir hayvanımız değil. Özellikle bataklık bölgede yetişir. Kütahya’da birkaç bölgede yetiştirilmesi uygun görülmüş ve hala yetiştirilmeye devam ediyor. Manda kaymağı, manda yoğurdu, manda sucuğu çok yöresel bir ürünümüz.” şeklinde konuştu. Manda kaymağının çok zahmetli, çok özel ve çok lezzetli olduğuna dikkat çeken Ulu, Kütahya manda kaymağının normal kaymaktan daha yoğun olduğunu çünkü daha uzun süre bekletildiğini belirtti. Ulu, kuzine de ya da soba üzerinde yavaş yavaş kısık ateşte pişirilen kaymağın tekrar tekrar dinlendirildiğine değindi.
Değişik yörelerde değişik isimlere sunulan Tosunum’un Kütahya’da genellikle mercimekli yapıldığını ifade eden Ulu, “Patateslisi ve ıspanaklısı da yapılabilir. Ama orijinali mercimekli olanıdır. Yeşil mercimekle yaparız. Ve yoğun bir şekilde haşhaş hissedersiniz. Kare haşhaşlı hamurun içerisine mercimeğimizi koyar katladığımız yer alta gelecek şekilde pişiririz.”şeklinde konuştu. Ulu, Leblebi Ezmesinin çok hafif ve çok lezzetli Kütahya’ya özgü bir kahvaltılık olduğunu ifade etti.
DOLEMBER’İN ADI
NEREDEN GELİR?
Kütahya’nın en en geleneksel böreklerinden birinin Dolember olduğunu ifade eden Ulu, “Misafirimiz geleceği zaman hemen toplaşıp dolember böreği yapalım kültürü vardır. Etrafında dolandırdığımız için dolember böreği demişler. Aslında çarşaf böreği derler. Çünkü hamurunu açabildiğimiz kadar açarız. Hamuru birazcık bekletip açıp daha sonrasında yağlarız. O zaten esnemeye hazırdır. Hamuru yırtmadan açmak gerekir. Bu da biraz el yeteneği gerektirir. Yırtmamak en önemli noktadır. Çünkü ardından iç harç gelecek. Daha sonra katlanıp dolayarak tepsiye yerleştirilir.” Şeklinde konuştu.
Köpük helvasının Kütahya coğrafi işaretli ürünlerinden biri olduğunu dile getiren Ulu, “Köpük helvası çöven otu kökünden elde edilen bir helvadır. Rivayete göre rüzgârlı havada kendi kendine çok kabardığı söylenir. Çok farklı bir lezzeti görüntüsü ve dokusu var.” şeklinde konuştu. Ulu, Kütahya’nın geleneksel lezzetlerinden ıspanaklı şibitin saçta, gözleme tekniğiyle aynı fakat haşhaşsız olarak pişirildiğini açıkladı.
‘PAZAR SABAHLARININ
KUYRUKTA BEKLETEN LEZZETİ’
Kütahya’da hafta sonları kahvaltı soflarında Haşhaşlı pide olsun diye fırınların önünde kuyruk oluştuğunu ifade eden Ulu, şu şekilde konuştu: “Haşhaşlı pidemiz tel tel dağılır. Haşhaşta ne kadar çok kullanılırsa o kadar güzle olan bir pide. Ne kadar tel tel olursa o kadar başarılıdır aynı zamanda. En büyük kriter de sıcacık olmasıdır. Pazar kahvaltılarının vazgeçilmezidir. Sofrada haşhaşlı bir şey olmazsa biz doyamıyoruz sanki. Tatlılarımız, haşhaşlılarımız güzel vitaminli dolu kahvaltılarımız var.”
ŞEYMA DÖNMEZ DEMİRDAŞ
