Yeni neslin bayram geleneklerini yaşatamadığını ve hayat pahalılığının bayram sevincine fırsat vermediğini ifade eden vatandaşlar, herkesin menfaat beklemeden birlik beraberlik içinde olduğu, bir maaşın bayram geleneklerini yaşatmaya yettiği eski bayramları özlediklerini belirttiler.
‘ETLER DONDURUCU BEKLİYOR’
Kurban Bayramı arifesinde Kütahya’nın büyükleri eski bayramlara dair özlemlerini dile getirdi. Eski bayramların tadının kalmadığını ifade eden Hasan Saraydar, “O zaman da yokluk vardı ama şimdi paran varsa iş görüyorsun yoksa hatıra hiçbir iş yok. Eskiden kurban kesince etraf komşu toplanır köy yerinde odalar olur birlikte yenirdi. Şimdi de kurban kesme var ama toplanıp yeme yedirme yok. Etler dondurucu bekliyor” Şeklinde konuştu.
‘TÜRKİYE’DE BİR AHENK O KALMADI’
Eski bayramları mumla aradıklarını dile getiren Sezai Erenler, kurban kesmenin artık hayal olduğuna dikkat çekti. Eski bayramlarda çoluk çocuğun bir araya geldiğini evlerde muhabbet olduğunu belirten Erenler, “Türkiye’de bir ahenk vardı o ahenk kalmadı. Maalesef her şey menfaate dayandı zaten enflasyon aldı başını gitti. Geçen sene 5 binden aldığın kurbanlık bu sene 10 bin bu vaziyet ne kadar böyle gidecek?” ifadelerini kullandı.
Kütahya medeniyet şehri dense de her şeyin çok değiştiğini medeniyete dair bir şey kalmadığını dile getiren Cengiz Yıldırım, artık parası olanın bayramı unutup tatile gittiğine değindi.
Eksiden para pul olmasa da mutluluğun, insanların birbirine sevgi saygısının olduğunu belirten Recep Keleş, şimdi parası olanın anneyi babayı unutup tatile gittiğini kültürün yozlaştığını açıkladı. Bu yozlaşmanın sebebinde ekonomik durumun da etkili olduğunu aktaran Keleş, eskiden de yokluk olsa neslin değiştiğini dile getirdi.
‘İKRAMİYE DE MAAŞ DA HİÇBİR ŞEYE YETMEDİ’
Eskiden bir maaşı ile kurban kesip, çocuklarına bayramlık alıp, harçlık verdiğini belirten İsmail Kurt, “Şimdi emekli maaşımızla şuradan şuraya gidemiyoruz, ikramiye zaten yetmedi hiçbir şey alamadım. İkramiye maaştan daha az olmamalıydı, kurban kesilebilecek bir para olmalıydı. Bu bayramlarda parası olanlar bayram yapar olmayan seyir bakar.” Şeklinde konuştu. Bayram geleneklerinin artık yaşatılmadığını belirten Mehmet Dursun, çocuklarının torunlarının bayramda yanında olacağını ve ailecek bu geleneklerini yaşatmaya çalıştıklarını belirtti.
‘BİRLİK BERABERLİK KÜLTÜRÜ BİTTİ’
Her bayram, “Nerede o eski bayramlar” diyerek hayıflanan vatandaşlar Gazete Kırküç’e eski bayramların şimdi neden yaşanamadığını anlattı. 50 sene önce aradıklarını bulamadıklarını yokluğun hâkim olduğunu yine mutlu olduklarını belirten Hasan Saraydar, “Suvarlikli pantolonlar giyer, çapıt şapka takardık bayram yerlerine giderdik. Birlik beraberlik vardı şimdi o kültür yok.”dedi. Ailesi ile hala her bayram bir araya geldiklerini aktaran Saraydar, 8 torununun ve çocuklarının el öpmeye geleceğini tek bir evde toplaşıp kurban kesip kurban eti ile piknik yapacaklarını belirtti.
‘HEM DİNİ HEM MİLLİ BAYRAMLARI UNUTTUK’
Eski bayramları özlediğini dile getiren Sezai Erenler, “Artık birbirimize bağlı değiliz hem aile hem de milletçe, kültürümüzü unuttuk. Sadece dini değil resmi bayramları da unuttuk. Ben 60 doğumluyum, emekli memurum. O günleri arıyorum keşke o günlere dönebilsek.” Şeklinde konuştu. Çocuklarının bayramda benim yanıma geleceğini ama durumu olanın da tatile gitmesine karşı olmadığını belirten Erenler, emeklinin zaten şuradan şuraya gidemediğini için bayramı evde geçireceğini vurguladı.
Eski bayramlarda sevgi, saygı, hürmet ve bağlılık olduğunu ifade eden Cengiz Yıldırım, “Komşuda pişer bize de düşerdi. Şimdi bunların hiçbiri yok. Bizim çocuklarımız tatile gitmeyecek biz bayram kültürünü devam ettiren bir aileyiz. Bir araya gelinir el öpülür kurban birlikte kesilir birlikte yenir. Eskiyi artık zor buluruz.” İfadelerini kullandı.
Bayramlarda yaşanan değişimin nedeninin anne babalar olduğunu dile getiren Recep Keleş, anne, babaya, değerlere saygının bittiğini çünkü yeni neslin böyle yetiştiğini belirtti.
‘BAYRAM GELİYOR DİYE SEVİNİRDİK
ARTIK MASRAFLARI DÜŞÜNÜYORUZ’
Eski bayramlarda bayram geliyor diye sevinen vatandaşın şimdi kara masrafları düşünmeye başladığını dile getiren İsmail Kurt, “Para kıtlığı vardı yamalı pantolon giyerdik, yamasızsa sevinirdik. Şeker toplardık. El öpmeye giderdik para veremeyen şeker verirdi. Ailelerle akşam toplanırdı. 1958 yılı o dönemde sonra yavaş yavaş değişti. Bayram yerlerinde topladığımız paraları harcardık. Güzel günlerdi şimdi bu ruhu kaybettik. Batı diye diye battık.” Şeklinde konuştu.
‘TV’DE BİLE BAYRAM EĞLENCESİ YOK’
Memur emekli olduğunu ve geçim zorluğunu çektiğini belirten Kurt, “Torunlarım var ama geleceklerinden umutsuzum. Ev kiraları fırladı. Emekli 14 bin TL ile nasıl bayram yapsın? Hiç tat tuz kalmadı. Televizyonlarda bile artık eğlendirecek bayram programı dahi olmuyor. Kemal Sunal olsa güldürürdü.” İfadelerini kullandı.
Eskiden komşularda akrabalarda bir araya gelindiğini şimdi özellikle gençlerde öyle bir gelenek kalmadığını belirten Mehmet Dursun, şu ifadeleri kullandı: “Eskiden şeker toplanırdı, el öpmeye gidilirdi. Şimdi akrabalık bitti. Kurban geleneklerimiz yine yaşatılıyor ama Allahtan o değişmedi. Biz aile olarak bayramı yaşıyoruz. Kurbanımızı keseriz namazımızı kılarız, toplanır birlikte bayram yaparız.”
FATMA SÜMER
