Engelliler yaşama karıştıkça rehber köpek, baston gibi yardımcılardan fayda sağlamaya çalışıyorlar. Engelliler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Ümran Öztürk, Kütahya’da trafik ışıklarında yaya geçitlerinde sıkıntı yaşadıklarına değinerek, Engellerin aşılması için daha çok yolumuz olduğuna vurgu yapıyor.
Engelliler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Ümran Öztürk, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü öncesinde GAZETE 43’e açıklamalarda bulundu. Kütahya’da rehber köpek kullanan ilk ve tek görme engelli olan Öztürk, Köpek Eğitmeni Bülent Yiğit’in eğitimi ile rehber köpeğinin kendisine can yoldaşı olduğunu belirtti.
VAR OLAN SORUNLAR GÖRÜLMEYE BAŞLADI
Kütahya’da rehber köpek kullanan ilk görme engelli olan Engelliler Konfederasyonu Genel Başkan Yardımcısı Ümran Öztürk, engellilerin yaşadığı sorunları ve görme engellilerin daha iyi bir hayat yaşaması adına rehber köpeğin faydalarını anlattı. Engellilerin son dönemdeki devlet politikaları ve sosyal devlet, belediyecilik anlayışıyla evlerinden çıkmaya başladığını belirten Ümran Öztürk, sorunların da bu şekilde görülmeye başladığını ifade etti. Aslında bu sorunlar hep olduğunu ancak engelliler evden çıkmayınca her şey güllük gülistanlık gibi göründüğünü vurgulayan Öztürk, engelliler hayata dâhil oldukça sorunların çözümü için de adım atılacağına değindi. Engelliler yaşama karıştıkça rehber köpek, baston gibi yardımcılardan fayda sağlamaya çalıştığını ifade eden Öztürk, “Engellerin aşılması için daha çok yolumuz var.” dedi.
‘YOLLARI KAPATAN HER ŞEY ENGEL OLUYOR’
Kütahya’da trafik ışıklarında yaya geçitlerinde sıkıntı yaşadıklarını dile getiren Öztürk, “Şu an sadece Valilik önünde ve Laleli Caminin oradaki ışıklarda sesli geçiş sistemi var ama Laleli Cami’nin oradaki duyulmuyor. Görme engeliler için ses önemli bunun duyulmasını sağlamamız lazım.” Dedi. Yükseltilmesi için yetkililerle görüştüklerinde “İnsanlar rahatsız olduğu için kısıldığına” dair bir bilgi verildiğine dikkat çeken Öztürk, kaldırımdaki ağaçların direklerin kendilerine sıkıntı yarattığını ifade etti.
‘CAN GÜVENLİĞİMİZ YOK’
Ağaçlar, direkler, trafolar ve dükkânların önüne koyulan aykırı eşyaların bastonla, rehber köpekle her şekilde engellilerin yürümesine mani olduğunu belirten Öztürk, “Örneğin benim ve rehber köpeğimin ışıklar yüzünde can güvenliğimiz yok.” İfadelerini kullandı.
Türkiye’de az kullanılan rehber köpek uygulamasının Kütahya’da kendisi ile başladığına değinen Öztürk, şu ifadeleri kullandı: “Rehber köpekle belediye otobüslerinde, alışveriş merkezlerinde, restoranlara daha rahat girebilelim valilik izni almamız gerekiyor. Valiliğimizden ricada bulunduk, belediye başkanımıza da dillendirdik. Hafta sonunda dilekçemizi hazırlayıp hafta içinde valiliğe sunacağız. Bu konuda sağ olsun sayın valim de bu konuda çok duyarlı. Onun aşamalarını kat etmeye çalışıyoruz. Sayın valimizden olumlu dönüş olacağını biliyoruz. “Siz bu şekilde alışmayı tamamlayın biz elimizden geleni yaparız” dedi.
‘KÖPEĞİ REHBERLİK EDERKEN SEVMEMEK GEREKİYOR’
Bu konuda Kütahya’nın bilinçlenmesi gerektiğini belirten Öztürk, “Rehber köpek bir görme engelliye hizmet ettiği müddetçe insanların onu sevmemeleri lazım dikkatinin dağılmaması için. Rehber köpekler için bir Hermes Tasması var o tasmayı taktığından itibaren iş köpeği vasfı taşıyor. Başka bir sorun da halk köpeklerden korkuyor. Köpeklere nasıl davranacağını bilemediği için insanlarda bir korku var. Bu da köpeğin aksi hareketlerine neden oluyor. Rehber köpekler sadece karşıdan geleni tanımak ve elinde bir şey var mı diye bakmak için koklamaya gidiyor. Vatandaş da bilmediği ve sokak köpeklerinde böyle tepkilerle karşılaştığı için ısıracak korkusu yaşıyor. Sokak köpeği için de aynı şey geçerli aslında. Mesela ben memurum şu an odamda yanımda masamın dibinde yatıyor. Havlaması hırçınlığı etrafa bir zararı yok. Tuvalet eğitimi var. Öğlen yemeği tatilinde tuvaletini yapıyor kısa bir yürüyüş yapıyoruz.” Şeklinde konuştu. Çalıştığı kurumun yöneticilerinin de engellilere çok duyarlı olduğunu belirten Öztürk, “Hiç düşünmeden insanları korkutmadığı ve tuvalet eğitimi olduğu sürece işe getirmenizde hiçbir sıkıntı yok” dendiğini vurguladı.
‘AKILLI TAHTALARDA SES YOK’
Yollarda ulaşım devamlılığını kesintiye uğratan her şeyin kendilerine engel olduğunu ifade eden Öztürk, “Aslında hiçbir sorun olmasa baston görme engellilere büyük özgürlük sağlar”dedi. Engelliler adına “yaptık oldu” felsefi yerine altyapının çok önemli olduğunu vurgulayan Öztürk, okullarda tekerlekli sandalye yolu olması gerektiğini belirtti. Öztürk, “Kaynaştırma öğrencisinin sınıfının üst katlarda olmaması gerekiyor. Akıllı tahta diyoruz ama hiçbirinde ses yok. Tahtaların sesli olması gerekiyor. İşaret dili bilinmesi gerekiyor. Velilerin, öğrencilerin, öğretmenler bilinçlendirilmesi vatandaşlar engelli sorunları ile ilgili eğitim alması gerekiyor.” Şeklinde konuştu.
Kütahya rehber köpek kullanan ilk kişi olduğunu ifade eden Öztürk, köpek bakmanın riskli ve masraflı olduğuna değindi. Rehber köpeğin en başında bir terapi köpeği niteliğinde engellinin can yoldaşı olduğunu ifade eden Öztürk, “Çok uysal bir köpek herhangi bir zararı yok insana. Şartlar uygun olduktan sonra görme engellilerin kendi başlarına özgürce yürümelerini sağlayacak. Baston gibi düşünün ama ondan daha garanti, daha işlevsel.” İfadelerini kullandı.
‘REHBER KÖPEK HAYATLARINI KOLAYLAŞTIRACAK’
Rehber köpeklerinin görme engellerinin hayatını kolaylaştıracak meziyetleri olduğunu belirten Öztürk, Genelde golden retriever, labrador retriever, Alman çoban köpekleri gibi ırkların rehber köpek olarak yetiştirildiğini söyledi. Eğitimini düzenli yaptıktan sonra iyi eğitim almış bir rehber köpeğin bakımının kolay olduğuna vurgu yapan Öztürk, “günde 2 defa yemek yiyor yemekten yarın saat sonra günde 2 defa da tuvalete gidiyor. Otur, kalk, gel, yat gibi birçok basit komutları biliyor. Köpek ile bağını sağladığın zaman daha da gelişebiliyor. Farklı dillerdeki komutları biliyor. Merdiven ve tek tek diyorum mesela merdivenlerden tek tek inmemi sağlıyor” dedi.
‘6 ŞUBAT DEPREMİNDE 1 MİLYON İNSAN ENGELLİ KALDI’
6 Şubattaki depremde 1 milyon insanın engelli olduğunu ifade eden Öztürk, şu ifadeleri kullandı: “Bu çok ciddi bir rakam. Birçoğu bedensel engelli ama içlerinde görme engelliler de var. Son araştırmamıza göre Türkiye genelinde yüzde 12 -15 görme engelli, Kütahya merkez ve köylerinde Bin500-2 Bin görme engeli vatandaş var.” dedi. Engelli olmanın yaşamadan bilinemeyeceğine dikkat çeken Öztürk, “İçli dışlı olunca anlayabiliyorsun. Benim ailem de engelsiz onlar da beni anlamakta zorluk çekiyor. Bu yüzden insanın engelli komşusu arkadaşı öğretmeni olması çok önemli”
FATMA SÜMER
