Kütahya’da kolonu kesik bir bina görüldüğünde hemen şikâyet etmesi için vatandaşları uyaran Prof. Dr. Erdem Canbay artık o binanın sakat olduğunu belirterek “Artık onun üstünde kahvaltı etmem ben” dedi. Kütahya’da 16 adet diri fay olduğunu kaydeden Prof. Dr. Mehmet Orhan “Kütahya fayı kırılırsa 7’ye yakın büyüklükte deprem meydana gelebilir” diye konuştu.
İnşaat Mühendisleri Odası Kütahya Temsilciliği tarafından “Depremin Afete Dönüşmesine Engel Ol!” adlı deprem Konferansı düzenlendi. Konferansa ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay ve Prof. Dr. Mehmet Orhan’ın konuşmacı olarak katıldı.
‘VATANDAŞLAR BU OLAYIN
EN BÜYÜK SEBEBİ’
17 Ağustos 1999 depreminin yıl dönümünü geçtiğimiz günlerde andığımızı hatırlatan İnşaat Mühendisleri Odası Kütahya İl Temsilcisi Kadir Fırat Zeybek “6 ay önce meydana gelen Pazarcık ve Elbistan merkezli büyüklüğü 7.8 ve 7.5 olan ard arda meydana gelen deprem bizlerin bu olayları 23-24 sene geçmesine rağmen ciddiye almadığı, alsa bile yeterli hazırlığı yapmadığını bir kez daha gösterdi” ifadelerini kullandı. 10 ilimizi etkileyen bu deprem 50 bin üzerinde vefat, on binlerce yaralı vatandaş geride bıraktığına dikkat çeken Zeybek “Kaçak yapılaşma, denetimsiz binalar, şantiye şefsiz yapılar, yeterli bilgi düzeyine sahip olmayan vatandaşlarımız aslında bu olayın en büyük sebebidir” şeklinde konuştu.
‘KOLONU KESİLEN
BİNALARI ŞİKAYET EDİN’
Kaçak yapılaşma, denetimsiz binalar, şantiye şefsiz yapılar gibi konular hiçbir ceza ve yaptırım olmadığına vurgu yapan ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay “Yaptırımı olmayan yasaya uyulmaz. Yasanın olması da yeterli değil, yaptırımı olacak. Bakın trafik cezaları tak diye geliyor” dedi. Kolonu kesilmiş bir binayı gördüğümüzde şikâyet edilmesi gerektiğinin altını çizen Canbay “Hemen ertesi günü o binanın kırmızı şeritlerle çevrilmesi gerekiyor. Temelde çukur açıldığında yandaki binada kayma olduğunda belediye bunu yapabiliyor. Gecenin onunda insanlar terlikleriyle pijamalarıyla binaları boşaltıyor. E bu da aynı şey. Ama vatandaşımız kendi hayatını riske atarak şikâyet etmiyor. Üç ayaklı masa olur mu? Dört ayaklıdır masa. Bir ayağı kesildiyse sakattır. Artık onun üstünde kahvaltı etmem ben” diye konuştu.
‘MÜTEAHHİTSEN SEN DE SORUMLUSUN!’
Türkiye’de 300 bin aktif müteahhit olduğunu kaydeden Canbay “Herkes müteahhit. Ne kadar para yatırırsanız o kadar büyük müteahhitsiniz. Müteahhitlik çok kolay. Ondan sonra müteahhitler diyor ki ‘Benim bir suçum yok, ben mühendis çalıştırdım, yapı denetim vardı, sıfır suçluyum’ Hayır değilsin!” dedi. Müteahhitin arapça taahhüt eden anlamına geldiğini belirten Canbay “Taahhüt ediyorsun sen. Benim param var, taahhüt ediyorum, her şeyi doğru yapacağım, kontrol mekanizmanı kuracağım diye taahhüt ediyorsun. Müteselsilen sen de sorumlusun!” ifadelerine yer verdi.
KÜTAHYA’DA BU FAY KIRILIRSA
7 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM OLUR
Hiç bir yapı temellerinden daha sağlam olmadığına vurgu yapan Geoteknik alanında uzman Prof. Dr. Mehmet Orhan yapılan araştırmalara göre Kütahya ilinin deprem kadar heyelan için de riskli olduğunu belirtti. Kütahya’da 16 adet diri fay olduğunu belirten Orhan şu ifadeleri kullandı “Kütahya fayı olarak belirtilen fay hattının uzunluğunun 48 kilometre, bu 48 km fay hattının tek seferde kırılması sonucu 7’ye yakın büyüklükte deprem meydana gelebilir.”
Kütahya Belediye Başkanı Prof. Dr. Alim IŞIK, Başkan Yardımcıları Murat ARIK ve Abdullah Damcı, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü İbrahim Çatladan, Afet İşleri Müdürü İbrahim Altıok, İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Yöneticileri ve kurumların müdürleri de konferansa katılım sağladı.
Program Emirhan Aydın’ın sunumuyla; saygı duruşu ve İstiklal Marşı’mız ile başladı. Açılış konuşmasında Emirhan Aydın, bu sene ikincisi düzenlenen Deprem Konferansında, desteklerinden dolayı Alim IŞIK ve Murat Arık’a teşekkürlerini iletti.
‘VATANDAŞIN MÜLKÜNÜ
DÖNÜŞTÜRMEK HİÇ KOLAY DEĞİL’
17 Ağustos 1999 yakın zamanda andığımızı ama ne kadar çok şey söylenirse söylensin hiçbir sözün kaybedilen bir canı bile geri getirmeyeceğini belirten Belediye Başkanı Alim Işık “6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilimizi çok ciddi etkileyen depremler sonucunda 50 binden fazla canımız kayboldu. Yapılacak tek şey var. Yarını kurtarmak için bugünden tez tedbir almamız gerekiyor” dedi.
Bu kapsamda da Kütahya Belediyesi oalrak önce ellerindeki yapı stoğunun envanter çalışmasını yaptıklarını ifade eden Başkan Işık “2000 yılı öncesi yaklaşık 7 bin civarı binamız, 30 bin civarında da bağımsız ünitemiz depreme dayanıksız görünüyor. Bunların dönüştürülmesi ve yenilenmesi konusunda kentsel dönüşüm çalışmaları başta olmak üzere yenileme çalışmalarını Kütahya yürütüyor. Sizler çok iyi biliyorsunuz ki bir vatandaşımızın mülkünü değiştirmek, dönüştürmek çok kolay değil. Bir metrekare bile olsa onun rızası olmadan, hakkıyla katılımını sağlamadan bu işler olmuyor ama buna rağmen biz, Kütahya Belediyesi ve Kütahya’daki paydaşlarımız olarak iyi bir noktaya geldiğimizi söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
‘23 YILDA DEĞİŞEN HİÇBİR ŞEY OLMAMIŞ’
17 Ağustos 1999 depreminden etkilenen insan sayısının 16 milyon olduğuna dikkat çeken İnşaat Mühendisleri Odası Kütahya İl Temsilcisi Kadir Fırat Zeybek 1999’dan günümüze kadar büyüklü küçüklü onlarca, yüzlerce deprem meydana geldiğinin altını çizdi. Bundan sonrada bu depremlerin meydana geleceğini ve hepimizin acilen bunlara önlem almak durumunda olduğunu kaydeden Zeybek 6 Şubat’ta meydana gelen deprem felaketini hatırlatarak bunun 23 yılda değişen hiçbir şey olmadığını herkesin bir kez daha gördüğüne değindi. Zeybek aynı acıların tekrar yaşanmaması için vatandaşların da duyarlı olması gerektiğine vurgu yaptı
‘EN ÖNEMLİSİ AHLAK VE ETİK ANLAYIŞI’
30 yıldır bütün depremleri gezdiğini söyleyen ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erdem Canbay, 30 yıldır depremin felakete her defasında dönüştüğünü gördüğünü ve bu felakete dönüşmesine neden engel olamadığımız konusuna değinerek, felakete dönüşmeye engel olacak çözümün, Doğru Tasarlama ve İnşasını Doğru Yapmak olduğunu belirtti.
Hatay’da yaklaşık 600 yıl önce 100 bin insanın öldüğü büyük depremin gerçekleştiğini, Türkiye’nin deprem bölgesinde olduğunu bildiğimiz ve yaklaşık her 10 yılda bir büyük deprem gördüğümüzü bildiğimiz halde göz ardı edildiğini, önlem alınmadığını dile getiren Canbay “Tüm teknik konulardan önce en önemlisi Ahlak ve Etik Anlayışı. Eğitim ilk başta aileden başlayarak; ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite eğitimi olarak devam etmeli ve ahlaklı bireyler yetiştirilmesi gerekli” dedi.
‘BU KOMİK, KİMİ KANDIRIYORUZ?’
Vurdumduymazlığın, umursamazlığın, cehaletin, bilgisizliğin ve rüşvet hala çok olduğuna dikkat çeken Canbay “Biz bunlardan kurtulmadan depremler bundan sonra da felakete dönüşür” dedi. Bunları yapanı gördükleri an da vatandaşların şikâyetçi olması gerektiğini belirten Canbay bu konuda düzgün yaptırımların olmadığını da söyleyerek “Hukuk sisteminin hızlanması gerek. Yaptırımların artması gerek. Örneğin “bilmem ne” yapı denetim firması kapatılmış. Ertesi gün aynı yerde ismini değiştirerek devam ediyor. Bu komik, kimi kandırıyoruz?” dedi.
‘BU HAK OLAMAZ!’
Türkiye’de çok fazla inşaat mühendisi mezunu verildiğini dile getiren Canbay yeterli olanın 3 bin olduğunu ifade ederek “Önemli olan yetkin mühendislik. Ben dört yıllık inşaat mühendisliği programında depremin her şeyini anlatabilir miyim? Anlatamam, deprem bir uzmanlık alanı. Amerika’da da Avrupa’da da en iyi üniversiteden mezun olun. Size hiçbir imza hakkı vermezler. İlk önce 4-5 yıl mühendislik yaparsınız tecrübeniz olur, sıvana girmeye hak kazanırsınız. O sınav iki gün boyunca sürer, ondan sonra uzmanlık alırsınız. Örneğin zemin konusunda alırsınız, her konuda alamazsınız. Tıp gibidir. Bir konuda uzmanlık alırsınız. Ama Türkiye’de mezun olun. Türkiye’nin en yüksek binasına, en yüksek barajına ertesi gün imza atabilirsiniz. Bu hakka sahipsiniz. Bu hak olamaz! Hak; yetkinliğinizi kanıtladıktan sonra yapabileceğiniz bir şeydir” ifadelerini kullandı.
‘GÜÇLENDİRME DOĞRU YAPILIRSA
ÇOK MÜKEMMEL OLUR’
Yapı denetim konusuna da değinen Prof. Dr. Erdem Canbay; yapı denetimlerin çok büyük rol aldığını tecrübeli ve bilgi sahibi olan inşaat mühendislerinin çalışması gerektiğini dile getirdi.
Hazır Beton konusunda ise hazır betonun doğru kullanılmadığı sürece bir çözüm olmadığını, doğru kullanım için de ‘’Karışımın içinde benim düşmanım su, sertleştikten sonra da en iyi dostum su’’ düsturuyla hareket edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Güçlendirme işlemiyle 30 yıldır ilgilendiğini aktaran Canbay ekonomik bir çözüm olduğunu belirterek “Güçlendirme doğru yapılırsa çok mükemmel olur fakat yanlış yapılan güçlendirmede eskisinden daha kötü duruma gelebilir. 2008 yılında Hatay’da bulunan 35 yaşında bir binada güçlendirme yaptık. Bina 45 yaşındayken depreme yakalandı ve bina depremde ayakta kaldı” dedi.
“GEDİZ’DE DEPREMİN PERİYODU 75 YIL”
Geoteknik alanında uzman olan Prof. Dr. Mehmet Orhan Kütahya bölgesinin durumundan bahsetti. Bazı bilimsel çalışmalar sonucunda, tarihsel ve aletsel dönemlerdeki ölçümlere göre her yıl yüzde 63 ihtimalle 4.6 büyüklüğünde bir tane deprem, ortalama 75 yıl tekrarlama periyotlu muhtemel 7.5 büyüklüğünde bir tane deprem olabileceğini belirten Orhan, Gediz depreminin üzerinden 53 yıl geçtiğini, Kütahya’da 15-20 yıl içerisinde deprem olacağına dair istatistiki bir veri olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı; “Bu bilim. Ama 30 yıl olur, ama 40 yıl olur. Ama deprem olacak!” dedi.
