Türkiye’de kadınlarda en sık görülen kanser türü meme kanseri karşısında tüm kadınlar yüksek risk altında. Meme kanserinde erken teşhisin önemine değinen Kütahya Toplum Sağlığı Merkezi doktorları Kütahyalı kadınlara en az iki yılda bir mamogrofi çektirmeleri gerektiğini hatırlatarak uyarılarda bulundu.
Ekim Ayı Meme Kanseri Bilinçlendirme ve Farkındalık ayında Sağlık Bakanlığı Meme Kanseri Tarama Programının yürütüldüğü Kütahya Toplum Sağlığı Merkezi’nde 40-69 yaş arası her kadına tamamen ücretsiz tarama testleri uygulanıyor. Göreve başladığı ilk dönemlere göre farkındalığın biraz daha yüksek olduğuna değinen Ketem Sorumlu Hekimi Dr. Hatice Poyraz Kızmaz, hastaların genelde memede kitle tespiti ile geldiğini belirtti.
EN SIK GÖRÜLEN KANSER TÜRÜ
Sağlık Bakanlığı Meme Kanseri Tarama Programı Kütahya Toplum Sağlığı Merkezi’nde yürütülüyor. SHM Başkanı Dr. Zehra Uçan ve KETEM Sorumlu Hekimi Dr. Hatice Poyraz Kızmaz, meme kanserinde erken tanını önemine değinerek önemli açıklamalarda bulundu. Meme kanserinin Türkiye’de ve dünyada kadınlarda en sık görülen kanser türü olduğunu her kanserde olduğu gibi meme kanserinde de oranın gittikçe arttığını ifade eden Dr. Hatice Poyraz Kızmaz, meme kanserinin 35-65 yaş arası kadınlarda daha sık görülse de her kadının yüksek risk altında olduğunu belirtti.
Merkezin tarama amacını taşıdığını dile getiren Poyraz Kızmaz, “Burada önce hastanın bir şikâyeti var mı, ailede kanser öyküsü var mı öğreniliyor. Elle meme muayenesi eğitimi veriliyor. Hastaların klinik meme muayenesini yapılıyor sonra mamografiye alınıyor. Çekim yapıldıktan sonra mamografileri radyoloji uzmanları yorumluyor bize gönderiyor. Biz de aile hekimlerine gönderiyoruz. Mamografide sonucunda şüpheli bir durumda saptanırsa genel cerrahiye gönderiyoruz. Hastaların randevularını da biz alıyoruz. Kesin tanı ise biyopsiden sonra konuluyor.” Şeklinde konuştu.
Meme kanserinde mamografinin yerinin çok önemli olduğunu elle tespit edilemeyecek kadar küçük bir kitlenin dahi tespit edilebildiğini dile getiren Poyraz Kızmaz, “Ancak bilinç hala istenilen düzeyde değil. Aile hekimi yönlendirmezse düzenli muayenesine gelen sayısı çok çok az.” Şeklinde konuştu.
ELLE MEME MUAYENESİNİ HER KADIN ÖĞRENMELİ
Meme kanserinde erken tanının önemine vurgu yapan Dr. Zehra Uçan, her kadının elle meme muayenesini nasıl yapacağını öğrenmesi gerektiğini belirtti. Uçan, “Bizim broşürlerimiz var, buraya gelen hastalarımıza meme muayenesini nasıl yapacaklarını öğretiyoruz. Sosyal medyada da bununla ilgili faydalı içerikler var oradan öğrenebilirler. Unutmayın ki çok basit ve zaman almayacak bir muayeneyi sık sık yapar ve bir kitle tespit ettiğinizde bize başvurursanız; belki de kendi hayatınızı kendiniz kurtaracaksınız.” Şeklinde konuştu.
Merkezdeki muayeneler için servis de ayarlandığını dile getiren Uçan, Aile hekimlerinin yönlendirmesi ile randevu çizelgesi oluşturduğunu bir konum belirlenerek araç kaldırıldığını kadınların hiçbir zahmete girmeden meme kanseri taramaları için merkeze ulaşabileceğini vurguladı.
‘KESİN BİR YAŞ ARALIĞI YOK’
Taramaların amacının hiçbir şikayeti olmayan hastaları tanıyıp olabildiğince erken evrede tespit etmek olduğunu açıklayan Poyraz Kızmaz, “Bizim taramalarımız 40-69 yaş arası. Ancak şu yaşta kesin biter ya da başlar diye bir şey söz konusu değil. Bizim taramalarımız 40 yaşında başlıyor ama 20 yaşından itibaren ve 69 yaşından sonra da mutlaka elle muayene öneriyoruz” dedi. Poyraz Kızmaz, Her ay elle meme muayenesi yapan insanın bunu alışkanlık haline getirdiğinde kendini tanıyıp olası bir kitleyi çok daha rahat fark ettiğini dile getirdi.
İKİ YILDA BİR MAMOGRAFİ ŞART
Meme kanseri olanların yüzde 5-10 kadarının ailesinde kanser olduğu için meme kanseri olduğuna dikkat çeken Poyraz Kızmaz, “Yüzde 90-95’inin ailesinde kanser öyküsü yok. Bu sebeple her kadının iki yılda bir mamografi çektirmesi şart. 40 yaşından sonra kadınlar tamamen ücretsiz bir şekilde buraya başvurabiliyor.” Dedi. Meme kanserinde erken teşhiste hem tedavinin kısa sürdüğünü hem de tedavinin sonuç verme olasılığının çok arttığını vurgulayan Poyraz Kızmaz, geç kalınınca tedavinin sonuç verme olasılığının azaldığını ve tedavinin uzadığını açıkladı.
MAMOGRAFİNİN RADYASYON ORANI ÇOK DÜŞÜK
Lifli gıdalardan zengin beslenmek, alkol sigara kullanmamak spor egzersizin meme kanserinde koruyucu rol oynadığını ifade eden Poyraz Kızmaz, “Genetik de önemli ama en önemlisi taramaları düzenli yaptırmak.” Dedi. Mamografinin radyasyon oranının yüksek olduğuna dair yanlış bir algı olduğuna değinen Poyraz Kızmaz, şu ifadeleri kullandı: “Mamografinin radyasyon oranı çok düşük, kişinin bir yılda maruz kaldığı radyonun 10’da biri kadar. Hastalar Mamografinin kanser yaptığını düşünüyor. Medyatik belli başladı hekimler ortaya attı bunu. O süreç bizi o kadar etkiledi ki hastalar çok çekindi o sürede. Lütfen böyle yanlış bir düşünce sağlığınıza engel olmasın”
İnsanların meme kanseri hakkında bilinçlenmesi organizasyonlar artması ile tanı oranının arttığını dile getiren SHM Başkanı Dr. Zehra Uçan, “Mesele öncesinde kadınlar meme muayenesini kendi bilmiyor yapmıyordu. Hangi kuruma nasıl gideceğini bilmiyordu. Şimdi mobil araç ayarlanıyor, köylere taramaya gidiliyor, aile hekimlikleri yönlendirme yapıyor. Böyle olunca teşhis edilme şansı artıyor.” Dedi.
‘AŞIRICI ACI VEREN BİR UYGULAMA DEĞİL’
Hastaların daha sık aile hekimlerinin yönlendirmesi ile Toplum Sağlığı Merkezine gelse de direkt randevu alınabildiğini vurgulayan Uçan, mamografinin aşırı acı veren bir uygulama olmadığını belirtti. Uçan, “İlk çektirecek kişide bir çekince oluyor ama uygulama sırasında kadınlar kendini rahat hissetsin diye yalnızca kadın sağlık çalışanı bulunabiliyor.” Şeklinde konuştu.
Her kadının kendisine düzenli olarak elle meme muayenesi yapması gerektiğini belirten Uçan, “Doğru yapmak önemli ama öğrenmek de bir o kadar kolay. Tamamen çıplak şekilde, düz durup karşıya bakarak bir eliniz kafanızın arkasında dairesel hareketlerle memede kitle arayabilirsiniz.” Dedi. Meme muayenesi yaparak gelen bir hastanın kitlenin bulunduğu noktaya yoğunlaşılabilmesi için çok avantajlı olduğuna değinen Uçan, doktor dikkatini o noktaya verdiği için dikkatten kaçma ihtimalinin ortadan kalkacağını belirtti.
ŞEYMA DÖNMEZ DEMİRDAŞ
