Yün yorgan ve tek uzun yastığın Trük topraklarında önemli bir gelenek olduğuna dikkat çeken Yorgancı Mustafa Kuyu artık bu geleneği sürdüren insanların kalmadığını belirterek “Devir çok değişiti eski gelenek görenekler kalmadı. Şimdi çok asortikleşti” dedi.
Yorgancı mesleğini icra eden kişilerin son zanaatkârlar olduğuna vurgu yapan Yorgancı Mustafa Kuyu, gelecek nesilde böyle bir meslek kolunun olmayacağını ifade etti. Kuyu, yorgancılık mesleğin geçmişten günümüze seyrini ve değişen gelenek görenek kültürünü GAZETE KIRKÜÇ’e anlattı.
Çeyizlik yorgan olarak satışlarının hala devam ettiğini ancak önceki yıllar kıyaslandığını satışların yok denecek kadar az olduğunu vurgulayan Yorgancı Mustafa Kuyu “Kimi yünden istiyor, kimi pamuktan kimisi de saten ya da basma istiyor. Kadife isteyen müşterilerimiz var. Sipariş bize gelir, biz yorgancımıza yaptırırız. Bizde sandığa varana kadar her şey mevcut. Eskiye göre kıyasladığımızda sandığa, yün yorgana rağbet kalmadı” diye konuştu.
‘YÜN YORGAN BİZİM GELENEĞİMİZ’
İnsanların tercih olarak artık seri üretim olan silikon yorganlara yöneldiğini belirten Kuyu silikon yorganın tercih edilmesindeki en büyük etkenin yıkanabilir olması olduğunu ifade etti. Yün yorganların kullanılmadığı takdirde güvelenme yaptığını dile getiren Kuyu, düzenli kullanımda bir sorun olmadığına hatta insan sağlığına yararlarına dikkat çekti. Yün yorganın insan sağlığına yaralarının eski büyüklerimiz tarafından bilindiğine ve bu yüzden bizim kültürümüzde yoğun yorganın bir gelenek olduğuna vurgu yapan Kuyu “Aslında yün yorgan bizim geleneğimiz. Ama insanlarımız sürdürmüyor bu geleneği. Yün yorgan alanlar, yaptıranlar ‘yün yorgan kullanmayınca yapışıyor, güve yapıyor, ağır geliyor’ diyorlar. Ama uzmanlarda açıkladı; Ağır sağlıklı olan. Ama vatandaşımız artık istemiyor” ifadelerine yer verdi. Artık neredeyse her evde bulunan doğalgaz kullanımının yün yorgana olan rağbeti de azalttığını belirten Kuyu “Evler doğalgaza dönünce yün yorgan kullanılmamaya başladı. Aslında hata ediliyor. Yün bilhassa yazın serin, kışın sıcak tutar. Ama yeni yorganlar silikon. Onlar yaz kış sıcak tutar, terleme yapar” dedi.
‘BİR YASTIKTA KOCAYIN’ DEVRİ BİTTİ ARTIK
Türkiye’de bir zamanlar tek ve uzun bir yastıkta uyuma geleneği olduğunu hatırlatan Kuyu, atasözlerine deyimlere kadar konu olmuş uzun yastığın artık unutulduğunu, geleneklerimizden tamamen silinmesinden dolayı duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Geleneklere sahip çıkmak gerektiğini vurgulayan Kuyu “Yün yorgan geleneği bittiği gibi tek yastık geleneğimiz de bitti. Şimdi yastıkları bile küçülttüler. 50’ye 70 yastık yapıyorlar. Eskiden uzun uzun yastıklar vardı. Uzun çift kişilik yastık. 2 kişi bir araya başını koyardın. Şimdi biri bir yana, diğeri öbür yana koyuyor yastığını. Bir yastıkta kocayın devri bitti artık” şeklinde konuştu.
‘GELECEK NESİLDE BU İŞ BİTMİŞ OLACAK’
Eskiden uzun yastıkların üzerindeki işlemelerin ve yün yorganlar bir güç zenginlik göstergesi olduğunu ifade eden Kuyu “Daha da eskiye gittiğimizde de bu yün yorganlarla, yastıklarla gelin at arabasıyla götürülürdü. O zamanlar gelinlerin mutfak robotu, fırını, koltuğu gibi derdi yoktu. Bir uzun yastığı bir de yorganı vardı. O zamanlar bunun bir önemi vardı. Şimdi önemli olan buzdolabı şu marka, bulaşık makinası bu marka devrine döndük. Şimdi çok asortikleşti. Ben 9 sene babamlarla beraber kaldım. Biz bir çatı altında kaldık. O zaman üzerine örtecek bir yorgan başını koyacak bir yastık lazımken, Şimdi ayrı ev olacak diyorlar. Baştan yeni ev kuruluyor. O yüzden yün yorgan işi de bitti gitti. Hala isteyenler oluyor ama zaten gelecek nesilde bu iş bitmiş olacak” ifadelerini kullandı.
‘BU MESLEĞİN SON ZANAATKÂRLARI…’
Bu iş kolunu gençlerin de tercih etmediğini belirten Kuyu, çırak bulamadıkları için bu mesleğin son zanaatkârları olduklarının altını çizdi. Kendi jenerasyonundaki insanların hep eskiyi özlem duyduklarını kaydeden Kuyu, sözlerine şöyle son verdi; “Nerede o eski düğünler çiftler diyoruz. Önceden 3 gün çalgı çalınırdır. Gelin hamamı damat hamamı olurdu. Ertesi günde paça olurdu. Onlar bitti gitti. Şimdi salonun bir yanından giriyorsun bir yanından çıkıyorsun işte. Hepsi bir arada 3-5 saatte olup bitiyor. Eskiden birlik beraberlik vardı şimdi o yok.”
FATMA SÜMER
