Kütahya’da et tüketiminin azaldığını belirten sektör temsilcileri, müşterilerinin artık ya hiç et alamadığını ya da daha az miktarlarda alabildiğini ifade etti. Yılbaşından sonra fiyatların artacağı görüşünde birleşen kasaplar, maliyetler arttıkça zammın kaçınılmaz olduğunu ifade ediyorlar.
Kütahya’da esnaflık yapan kasaplar, GAZETE KIRKÜÇ’e sektörü değerlendirdi.
EMEKLİYE VERİLEN 5 BİN CANLANDIRDI
Kütahya’daki et tüketiminin geldiği nokta hakkında bilgi veren Kütahya kasapları, kırmızı ve beyaz ete fiyatlarının artıp artmayacağı hakkında da açıklamalarda bulundu. İnsanların diğer tüketim mallarındaki yüksek enflasyon sebebiyle kasaba gelinceye kadar cebindeki paranın tükendiği belirten Hakan Koç- Et İşletmecisi Hakan Koç, satışının düşük olmasının nedenin alım gücünün düşmesi olduğunu açıkladı. Geçtiğimiz ay emekliye 5 bin TL dağıtıldığını hatırlatan Koç, “Etkisi lokantalara, kasaplara, tüm esnaflara yansıdı. Demek ki bugün emekli maaşı 7 bin 500 TL değil de 12 bin TL olsa et tüketimi haliyle artar. Şimdi insanlar 2 kilo değil 250 gram et alıyor.” İfadelerini kullandı.
‘İNSANLAR UCUZ DİYE B KALİTE TERCİH EDİYOR’
Kırmızı etteki pahalılık sebebiyle Kütahya’da vatandaşların tavuğa yöneldiğini ifade eden Yüks-et Et İşletmecisi Arif Yüksel, “Tavuk biraz daha ucuz kalıyor. Hele ki emekli yalnız tavuk alabiliyor. Ucuz ürünler daha fazla satılıyor. Örneğin A kalite tavuklar B kalite tavuğa göre daha az satılıyor. Çünkü B kalite daha ucuz insanlar ucuza yöneliyor. Alan fiyat sormadan alıyor, alamayan hiç alamıyor.” Dedi. 2024’de düşüş olmayacağını artışın devam edeceğini dile getiren Yüksel, yılbaşı ve ramazan zamları ile fiyatların 500 TL’yi bulacağını belirtti.
MİSAFİR YEMEĞİ TAVUK OLDU
Yılbaşından sonra et fiyatlarına zam beklediklerini belirten Genç Et Mar İşletmecisi Kadir Erdoğan, eskiden Kütahyalıların evlerine misafir geldiği zaman kırmızı et yemeği yaptığını ama fiyatlar 370-400 TL bandına geldiği için tavuğa yöneldiklerini açıkladı.
Demirdöğenler Et Market İşletmecisi Yusuf Dere, “Böyle giderse maalesef fiyatlar yükselecek. Maaşlar artınca köylü de hayvana zam koyuyor. Zincirleme gidiyor zam.” Şeklinde konuştu. Et tüketiminin düştüğüne dikkat çeken Sunar Et İşletmecisi Halil Sunar, “Şu anda kırmızı et alabilen pek yok. 5 yıl önce mesela günlük bir dana satıyorduk ama şu an bir haftada zor satıyoruz fiyatlardan dolayı.” Dedi.
DİĞER ÜRÜNLERE GÖRE DAHA AZ ZAMLANDI
Hakan Koç Et İşletmecisi Hakan Koç, et fiyatlarının piyasaya göre normal olduğunu belirtti. Et fiyatlarının piyasa artışına göre diğer ürünlerden daha düşük kaldığına değinen Koç, “Örneğin peynirin kalıbı 50TL’den 150TL’ye çıktı ama et aynı oranda artmadı.” Dedi. Fiyatların piyasaya göre normal olduğunu insanlarda et, lükstür algısı oluştuğunu dile getiren Koç, insanların cebinde para kalmadığı için ete yönelmediklerini ifade etti. Diğer tüketim mallarındaki artışın yanında ilk olarak, lüks olarak görülen etten vazgeçildiğini vurgulayan Koç, “Benzin 2 TL’den 28 TL’ye çıktı. Eskiden benzine bin TL harcayan adam 5 bin TL harcamaya başladı. Elektrik 30 TL gelirken 300 TL gelmeye başladı. Haliyle vatandaşın cebinde et alacak para kalmıyor.” Dedi. Enflasyondan en az etkilenen ürünün et olduğunu ifade eden Koç, piyasanın nabzını tutabilen bir işletme olduklarını kendi işleri çok şükür iyi gitse de genel bir sıkıntı var yaşandığını vurguladı. Koç, enflasyon düşerse işlerinin artacağına da değindi.
‘KÖYDE YETİŞTİRİCİ BİTTİ’
Vatandaşların protein almak için tavuk ile idare ettiğini belirten Sunar Et İşletmecisi Halil Sunar, “Bizim muhitimizde öğrenci var. Öğrencinin alabildiği maksimum 250 gram tavuk. Emekli için vatandaş için de aynı şey geçerli hemen hemen. Köyde yetiştirici bitti. Şu anda kuzu etinin kesimi 270 TL. Bunun dükkânı kirası var, elektriği var, vergisi var. Kaça verebiliriz ki?” dedi. Köylüye teşvik verilmesi gerektiğine değinen Sunar, özellikle yem fiyatlarında yarı yarıya destek sağlanması gerektiğini belirtti.
‘FİYATLAR YÜKSELİR’
İlerleyen süreçte de et fiyatlarının yükselmeye devam edeceğini öngören Yüks-et Et İşletmecisi Arif Yüksel, “Yem, mazot masrafı düşmediği sürece et fiyatları yerinde durmaz. Birkaç sene önce 1 kilo et satıyorsak şimdi 300 gram, 400 gram satıyoruz. Tavuk satışında düşüşümüz yok hatta kış gelince daha çok satmaya başladık. Süt ürünlerinin de etten bir farkı yok bugün tam yağlı beyaz peynir 250 TL, etle arada çok da bir fark kalmadı.” Şeklinde konuştu.
‘ZİNCİR MARKETTE DAHA UCUZDUR ALGISI VAR’
Kütahyalının et yemesi için imkânların el vermediğini ifade eden Genç Et Mar İşletmecisi Kadir Erdoğan, “Kırmızı ette de beyaz ette de fiyatların yükseleceği kanaatindeyim. Kümesler doğalgazlı, elektrik yüksek şimdi havalar da soğudu kış aylarında daha çok tüketilecek.” Dedi. Vatandaşın tavuğa yöneldiğini tavuğu da kasaplardan değil, ulusal zincir marketlerden aldığını ifade eden Erdoğan, küçük esnafların tercih edilmediğinden yakındı. “Cenazenize düğününüze küçük esnaf gelir. Paranız olmadığında küçük esnafa, paranız olduğunda ulusal marketlere gitmeniz bizi çok üzüyor.” Şeklinde konuşan Erdoğan, insanların zincir marketlerden daha ucuza alışveriş yapabildiklerini sandığını dile getirdi. Fiyatlarının hemen yanlarındaki bir zincir marketten hep 20 TL daha ucuz olduğunu dile getiren Erdoğan, insanlarda zincir marketler daha ucuzdur algısı olduğunu vurguladı.
‘FİYAT ARTIRIRKEN KILI KIRK YARIYORUZ’
Demirdöğenler Et Market İşletmecisi Yusuf Dere, “Piyasaya göre daha iyi işlerimiz çünkü bizim toptanımız var toptan fiyatına veriyoruz ama diğer arkadaşlar kan ağlıyor. Bizim asıl işimiz kırmızı et. Diğer arkadaşlarımız haftada bir iki hayvan keserken biz 15 hayvan kesiyoruz. Ama tabii fiyatlar yükselmezse daha iyi olacak.” Dedi. Fiyatları köylü ve aradaki tüccar yükselttiğini ifade eden Dere, “Mecburen alışımız yükseldikçe fiyat artıyoruz ama bunu yaparken emin olun kılı kırk yarıyoruz. Yeri geliyor bize yeni fiyattan gelmiş olmasına rağmen 1 hafta eski fiyattan satıyoruz. Mevcut müşterimizi kaybetmemek adına kendimizden her daim feragat ediyoruz. Öyle olunca müşterimiz de bizi bırakmıyor.” Şeklinde konuştu.
FATMA SÜMER
