Büyük bir cironun döndüğü sektörde emlakçıların mesleki bilgisi ve yeterliliği için düzenlemeler gerektiğini belirten Gayrimenkul Uzmanı Kenan Uzman, vatandaşları da taşınmaz ticareti yetki belgesi bulunmayan insanlara yılların birikimini teslim etmemeleri konusunda uyardı
Gayrimenkul Uzmanı Kenan Uzman, emlak sektöründeki büyük bir boşluğun yarattığı tehlikeye dikkat çekti. Emlakçılık yapmak için lise mezuniyet şartını ilkokula düşürüldüğünü ifade eden Uzman, şu anda da staj şartının kaldırılmaya çalışıldığını belirtti.
Emlak sektörünün en büyük sıkıntılarından hayati bir konuya dikkat çeken Gayrimenkul Uzmanı Kenan Uzman, 2018 yılında Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan Taşınmaz Ticareti Yönetmeliğinin emlakçılık yapmak isteyenlere en az lise mezuniyet şartı getirdiğini belirtti. Yönetmelik kapsamında emlak ofisi açmak isteyen lise mezununa 12 ay, önlisans ve üzeri mezuniyeti olana ise 6 ay bir emlak ofisinde staj yapma zorunluluğu getirildiğini ifade eden Uzman, birçok meslek kolunda staj yapma zorunluğunu olduğunu hatırlattı.
SADECE YER DEĞİL YOL DA GÖSTERMELİ
Kütahya’da dahi emlak sektörünün cirosunun 20 milyarın üzerinde olduğunu ifade eden Uzman, “Böyle büyük bir cironun döndüğünü sektörde bir ilkokul mezununun yetkili olması düşündürücü. Bu mesleği layıkıyla yapan herkes de böyle düşünüyor. Çünkü insanların büyük bir çoğunluğu hayatında bir kez ev alıyor ve hayatlarının en yüksek bedelini ödüyorlar. Emlak danışmanı dediğiniz kişi bu noktada müşterisine; sadece yer değil, yol da gösteren kişi de olmalı. Bunun için de kat malikleri kanununu, sözleşmelerle ilgili hukuki bilgileri, iyi kötü ekonomiyi, matematiği ve satışı bilmeniz gerekiyor.” İfadelerini kullandı.
‘ÖNÜNE GELEN EMLAKÇILIK YAPIYOR’
Kütahya merkezde 123 tane taşınmaz ticareti yetki belgesi sahibi emlak ofisi bulunduğuna değinen Kenan Uzman, “Ama maalesef önüne gelen emlakçılık yapıyor. Ticaret İl Müdürlükleri maalesef bu konuda yeterli denetimi yapmıyor.” Dedi. Bu kadar büyük bir cironun olduğu bir sektörde şartları yerine getirmeyen kimsenin emlakçılık yapamaması gerektiğini aktaran Uzman, “Bu tamamen kontrolsüz bir ciro. Devletin burada inanılmaz bir vergi kaybı var. Ben ve diğer arkadaşlar vergi, stopaj, dükkan kirası ödüyor ama sağda solda gezerek emlakçılık yapanlar bunları yapmıyor. Buna devletin müsaade etmemesi gerek.” Şeklinde konuştu.
CUMHURBAŞKANI SÖYLÜYOR
AMA KİMSE DENETİM YAPMIYOR
Her suistimale açık emlak sektörünün hesap verebilir olmasının önemine vurgu yapan Uzman, şu ifadeleri kullandı: “Yetki belgesi olan emlakçıların bir numarası da oluyor. Emlakçıdan kaynaklanan bir hatada müşteri ticaret il müdürlüklerine şikâyette bulunabiliyor. Eğer gerçekten hata emlakçıdaysa mağduriyet ondan kaynaklandıysa bedelini ödüyor. Aksi takdirde insanların canı yanar. Düşünün insanlar ev alırken ne kadar zorlanıyor ne ödeme risklerine giriyor. 15 yıl para biriktirip o parayı ev alacağım diye belgesi olamayan birine teslim etmemeniz gerekiyor. Yetki belgesi olmadan emlakçılık yapana ceza kesilmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanımız bunu bas bas bağırıyor ama kimse denetim yapmıyor maalesef.”
TOPLAM CİRO EN AZ 20 MİLYAR TL
Eski Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın görevden alınmadan birkaç gün önce lise mezuniyet şartını ilkokula düşürdüğünü ifade eden Uzman, “Şu anda yine Ticaret Bakanlığından bazı meslek kuruluşlarının baskıları ile staj şartının kaldırılmasını istiyorlar. İnanın bu çok yanlış bir durum.”dedi. Kütahya’da 11 yıllık konut satışları baz alındığında yıllık ortalama 8 bin 500 konut satıldığına değinen Uzman, “1 milyon 400 bin TL’den den hesaplasanız. Eski para ile 12 katrilyon olan 12 milyarlık bir cirodan bahsediyoruz.” Dedi. Bu sene konut satışlarının tüm satışlar içindeki oranı yüzde 32 olduğunu belirten Uzman, “Dükkan, tarla, arsa, depo gibi konut dışı satışlar toplam satışların yüzde 68’i. Çünkü insanlar ev alamayınca tarlaya ve arsaya yatırım yaptı. Konut dışı satışları da eklerseniz toplam ciro 24 milyar TL yapar. Kiralamayı da 25 milyar TL gibi bir rakama yapıyor. Hadi yüzde 20 yanılmış olayım 20 milyar TL olsun. Kütahya Belediyesinin 2024 bütçesi 4 milyar küsür açıklandı.” Şeklinde konuştu.
BAŞIBOŞ OLMAMALI
Kütahya’nın milli gelirden binde 6 pay aldığını belirten Uzman, konut satışlarında oranın aynı olduğunu bunun da Türkiye’de her 200 konutun 1,2 tanesi Kütahya’da satıldığı anlamına geldiğini açıkladı. “Kütahya’da bu ciro varsa siz tüm Türkiye’yi siz düşünün.”şeklinde konuşan Uzman, bu kadar büyük bir cironun olduğu sektörün bu kadar başıboş olmaması gerektiğini vurguladı.
Kütahya genelinde Taşınmaz Ticareti Belgesi Yetki Sahibi Belgesi 145 emlak ofisi olduğunu ifade eden Uzman, “13 tanesi Tavşanlı’da, 7’si Gediz’de, 1’i Emet’te, 1’i Domaniç’te halbuki Kütahya’nın 13 ilçesi var mesela Simav’da hiç belge yok. Simav’da emlakçı yok mu acaba? Bunun neden kimse denetlemiyor.” Dedi. Merkezdeki 123 tane yetki belgesi sahibi ofisin 12’si sözleşmeli işletme olduğunu dile getiren Uzman, sözleşme işletmeleri sayısını düştüğünde belgesi olan emlak ofisi sayısı 111.” Dedi.
BİR KİŞİ BEŞ KİŞİYE İLAN VERİYOR
Sistemin müşavirlik gibi olması gerektiğinin altını çizen Uzman, “Hala da staj şartının kaldırılması için müracaat edildi. Son derece yanlış. Bir iş öğrenmeden nasıl yapılabilir? Bir alanda lisans mezunları bile o alanda çalışmak için önce staj yapıyor. Bizim işi alırken sözleşme şartımız var ama kimse sözleşmeli çalışmıyor. Bir kişi gidip 5 kişiye ilan veriyor. Biri farklı biri farklı fiyat yazıyor. Bunu önlemeye çalışıyorlar ama bir türlü önlenmiyor. Sektöründe düzelmesi ve devletin vergi gelirlerini artırması için bizim yönetmeliğimizin kanunlaşması gerekiyor. Bu işin sınırlarının açık ve net şekilde çizilmesi gerekiyor. Yönetmelik olduğu zaman bir grup gidiyor ticaret bakanlığına şöyle olsun diyor.” İfadelerini kullandı.
SİSTEMDEN KONTROL EDİN
Staj konusunda bütün odalara ve kuruluşlara denetim şartı hakkında görüş sorulduğunu ifade eden Uzman, “Kütahya’da emlakçılar odası yok. İnşaatçılar odasına üye yapılmış orası dolduğu için kahveciler odasında bir kısmı. Bir kısmımız Ticaret Odası üyesi ama sayımız yetmediği için komite kuramıyoruz. Kütahya’da maalesef mesleğin sahibi yok.” Şeklinde konuştu. Ticaret Bakanlığının Taşınmaz Ticareti Bilgi Sistemi (TTBS) olduğunu ifade eden Uzman, vatandaşların Kütahya’yı seçerek yetki belgeli emlkaçıları görebileceğini ifade etti. Devletin denetlemesi gerektiğini belirten Uzman, ticaret il müdürlüklerine personel yetmiyorsa ataması yapılması gerektiğini vurguladı.
FATMA SÜMER
