Bu yıl pazar fiyatlarını en çok hava sıcaklarının etkilediğini belirten pazarcı esnafı buna rağmen vatandaş tepki gösterse de tezgâhta fiyatların hala ucuz olduğunu dile getirdiler. Günümüzde 1 liranın 10 liraya dönüştüğünü söyleyen pazarcı esnafı her şeyin enflasyona bağlı olduğunu, enflasyon düşürülmeden pazarda da fiyatların düşmeyeceğini vurguladılar
Mazota ve asgari ücrete yapılan zamlardan sonra çiftçinin de pazarcının da işinin zorlaştığına dikkat çeken Pazarcı esnafı normalin üstünde seyreden hava şartlarının da durumu etkilediğini ancak bunlara rağmen tezgahta fiyatların ucuz olduğunu belirterek pazarın nabzını GAZETE KIRKÜÇ’e değerlendirdiler.
‘HİÇBİR ŞEYİN FİYATINI
DÜŞÜREMEZSİNİZ’
Pazar fiyatlarının, enflasyon düşmeden düşmeyeceğine dikkat çeken Pazarcı Esnafı Hayati Sağlam Mazotun 10 liraya düşmesi halinde pazarcının da ürünlerin fiyatını düşürebileceğini ifade etti. BAĞ-KUR’un geçen sene 2 bin lira, bu sene 4 bin 500 lira olduğunu hatırlatan Sağlam artan masraflarının bununla kalmadığını asgari ücrete yapılan zammın eleman yevmiyesini 2’ye katladığını dile getirdi. Sağlam, bu tür etkenlerin eklenmeye devam etmesi ve diğer kalemlerde fiyatlarda düşüş sağlanmaması halinde “Hiçbir şeyin fiyatını düşüremezsiniz” dedi.
‘PAZARDA FİYATLAR
DÜŞER DE ARTAR DA’
Fiyatlardaki artışın kışın devam edeceğini belirten Sağlam “Kışın sonuçta her şey pahalı. Asgari ücrete de bir daha zam gelecek. Maaşlar yükselecek. Asgari ücrete zam geldiği an da bir şeylerin fiyatının düşmesi mümkün değil. Her şey enflasyona odaklı” ifadelerini kullandı.
Sebze-meyve fiyatlarında vatandaşın daha rahat olması gerektiğine vurgu yapan Sağlam “Sebze ve meyvede fiyatlar düşer iner. Domates ve biber 10 lira 12 lira bence çok uygun. Bu fiyat yükselir, geri düşer. Ama marketten aldığınız herhangi bir ürünün fiyatı yükseldiği zaman düşmez” diye konuştu.
‘VATANDAŞ HER ŞEYE
ALIŞMIŞ VAZİYETTE’
Tezgâhlardaki fiyatlardan dolayı vatandaştan kendilerine karşı şu an hiç tepki olmadığını vurgulayan Pazarcı esnafı Hasan Erdiren “Pahalı ürüne de tepki göstermiyor vatandaş, ucuz ürüne de. Vatandaş her şeye alışmış vaziyette. Mesela ben bugün 1 kamyon mal bitirdim. Herkes alacağını alıyor” dedi.
Dolarda yaşanan düşüşü hatırlatan Erdiren “Benim öngörüm daha da düşecek. Tezgâhlarda da fiyatları etkileyecek bu durum. Fiyatlar düşer daha da. Alım gücü yok diye bir şey yok. Herkes çok da güzel alım yapıyor. Piyasaya çok da olumsuz bakmamak lazım. Vatandaş alıştı artan düşen fiyatlara. 100 lira olunca da şaşırmaz” şeklinde konuştu.
‘DOLARIN DÜŞMESİ
TEZGAHI ETKİLEMEZ’
Çevre illere göre Kütahya’da fiyatların çok daha iyi olduğunu ifade eden Pazarcı Esnafı Hüseyin Günnar, fiyatların düşmesi için devletin desteklerini artırması gerektiğini vurguladı. Çiftçinin de en büyük sorunun mazot fiyatları olduğunu dile getiren Günnar bunun tezgâh fiyatlarına da büyük etkisi olduğunu kaydetti. Ürünlere ayrı ayrı destekler getirilmesi gerektiğini belirten Günnar şu ifadeleri kullandı; “Arpaya, buğdaya verilen destekler gibi meyve sebze üreticisinin de desteklenmesi gerekiyor. Yoksa doların düşürülmesi de şu süreçte fiyatları etkilemez olan oldu çünkü. Fiyatları en çok asgari ücret ve diğer zamlar etkiliyor. Doların düşmesi ev, araba fiyatları etkiler belki ama tezgâhı etkilemez.”
‘VATANDAŞ HER ZAMAN
PAHALI DİYOR AMA DEĞİL’
Yaşanılan ekonomik piyasaya göre soğanın en ucuz ürünlerden bir tanesi olduğunu belirten Pazarcı Esnafı Hayati Sağlam “Soğan 10 lira. Bence ucuz. Sarımsağın kilosu 65 lira. O da piyasaya göre normal. Çok pahalı da değil ucuz da değil. Vatandaş her zaman bize tepkili. En ucuz zamanda da pahalı deniliyor. En pahalı zamanda da pahalı deniliyor. Şimdi soğana bundan 4-5 sene önce pahalı deniliyordu. Yine pahalı diyorlar. Alım gücü çok düştüğü için vatandaş için pahalı olması da normal şimdi. Herkes dertli bu konuda” ifadelerini kullandı.
EN BÜYÜK SORUN
MAZOT VE HAVA ŞARTLARI
Dolarda düşüş yaşandığını ancak bunun hiçbir şeyi etkilemeyeceğini belirten Sağlam “Piyasanın şu an dolarla hiçbir alakası yok. Mazotla alakası var. Mazotun tabi ki dolarla da alakası var. Ama bu sene hava şartları sebze meyveyi çok etkiliyor. Diyelim ki bugün çok yağışlı gitti. Mahsuller bozulma noktasına geldiği zaman daha pahalı oluyor. Ya da çok sıcak oldu. Domates hızlı bir zamanda erginleşiyor. O yüzden en büyük birinci etken mazot ikincisi hava şartları. Doların düşmesi mazot fiyatlarını düşürürse ancak o zaman faydası olur” şeklinde konuştu.
‘FİYATLARI İLLERİN İMKÂNLARINA
GÖRE ELE ALMAK LAZIM’
Antalya’da yetişen karpuz 12 lira, Kütahya’da 10 lira olduğuna değinen Sağlam “Çünkü oradaki masrafla burada ki masrafta bir değil. Bu fiyatları illerin sunduğu imkânlara göre ele almak lazım. Oralar büyükşehir. Büyükşehirde olduğunuzda kiralar yüksek. Biz burada elemana 400-500 lira verirken orada eleman günlük yevmiye 700-800 lira alıyor. Havalar Antalya bölgesinde sıcak. Ürünler buzhanede bekliyor. Elektrik faturalarının masrafı da ürünlere yansıyor. Kütahya’da da kışın doğalgaz masrafı oluyor. Bu şekilde etmenler var ama vatandaş bunu bilemiyor tabi ki” ifadelerine yer verdi.
‘UCUZ ZAMANDA BOL
PAHALI ZAMANDA AZ YİYİN’
Vatandaşın her mevsimde her ürünü uyguna almak istediğine dikkat çeken Sağlam “Bugün ne ucuzsa onu bol bol yemek lazım. Vatandaş diyor ki bir ürünün mevsimi değilse bile ilk ayda da altıncı ayda da en uygun fiyata alayım. 12 ay uygun fiyata almak mümkün mü? Mesela domatesin en bol zamanı bol bol domates ye. Her şey mevsiminde güzel. O yüzden vatandaş ucuz zamanda bol bol yiyecek, pahalı zamanda az yiyecek” diye konuştu.
‘ARTIK BİR LİRA 10 LİRA’
Vatandaşın tezgâh fiyatlarına tepki göstermediğini belirten Pazarcı Esnafı Hasan Erdiren pazarcı esnafının da işlerin kötü olduğunu iddia edemeyeceğini savundu. Pazarcı esnafı için de işlerin gayet güzel olduğuna vurgu yapan Erdiren “Tabi ki satılan üründen ürüne göre değişir. Mesela karpuz kavun esnafı şu an mutsuz. Çünkü fiyatlar yüksek. Ama şimdi turşuluk zamanı. O yüzden biber falan çok hızlı satılıyor. Yarın bir gün de kornişon başlar. Kış sezonu gelmeye başladı. Vatandaş neye daha çok talep ediyor. Kurutmalık, turşuluk… Ve bunlar da vatandaşında ‘almam alamayız’ diyebileceği fiyatlarda da değil. Fiyatlar gayet normal. Biber 12 lira. Pahalı değil. Artık bir lira 10 lira. Kışın da yükselmez fiyatlar bu şekilde gider” dedi.
‘KÜTAHYA’DA FİYATLAR
GENEL OLARAK DAHA UCUZ’
Pazarın en pahalı ürünleri arasında yer alan bamya 75 liradan alıcıyla buluşuyor. Pazarcı Esnafı Hüseyin Günnar bamyanın özel işçilik gerektirdiğini, toplamasının yetiştirmesinin çok zor olduğunu dile getirerek “Bamya her sene pahalıdır. Milletin alım gücü de yok zaten bu da belli bir şey. Bizim fiyatlarımız çevre illere göre daha ucuz. Mesela bamya Odunpazarı’nda 100- 120 lira. Kütahya’da fiyatlar genel olarak daha ucuz. Kütahya şartlarıyla İzmir, İstanbul şartları aynı değil” ifadelerini kullandı.
‘BU HAYAT ŞARTLARINDA
PAHALI DEĞİL’
Tezgâhlarda 45-50 liradan etiketlenen incirin, bu hayat şartlarında pahalı olmadığına vurgu yapan Günnar “Asgari ücretle geçimini sağlayan bir aile incir alamaz diye düşünebilirsiniz ama bu inciri, soğanı, patlıcanı yetiştiren çiftçi de işçi çalıştırıyor. Bir işçinin yevmiyesi olmuş 600 lira. İşçi en fazla 20 kilo bamya topluyor. 30 lira sadece toplama masrafı var. Bu ürünler yerinden 40 liradan aşağıya ülkeye dağıtılırsa zarar eder. Daha ucuza verirse tekrar ekim yapabilir mi çiftçi yapamaz. Köylerde bir ailenin 6 yaşındaki, 90 yaşındaki ferdi de tarlaya gidiyor, çalışıyor ki aile geçinebilsin” şeklinde konuştu.
‘YAPILAN ZAMLAR KADAR
ÇİFTÇİ ZAM YAPMADI’
Emekli maaşlarına ve asgari ücrete yapılan zamlara değinen Günnar “En düşük 3 bin lira alan emeklinin maaşı 7 bin lira olmuş. En düşük memur maaşı 22 bin lira oldu. Onlar da 38 bin lira istiyor. Asgari ücret 11 bin lira oldu. Bırakalım da çiftçinin bamyası 50 den 75, inciri 30’dan 45 lira olsun. Bugüne kadar her kaleme yapılan zamlar kadar çiftçi zam yapmadı. O da para kazansın o da evine ekmek götürsün. Köylünün alın teri bu. O yüzden fiyatlar çok iyi ve ucuz şu an” diye konuştu.
‘VATANDAŞA HAK VERİYORUM
ONLAR DA BİZE HAK VERSİN’
Vatandaşa da hak verdiğinin altını çizen Günnar alım gücünün de düştüğünü ama vatandaşın da çiftçiyi pazarcıyı anlaması gerektiğine vurgu yaprak sözlerine şöyle son verdi; “Köylü de zaten bıktı. Ekmiyor. Üretim yapmıyor. Tarlaların çoğu boş. Önümüz kış. Çiftçinin işi çok daha zor. Şu an en önemli olan hava şartları nasıl olacak? Don ürünleri etkileyecek mi? Hastalık olacak mı? Bunlar olursa fiyatlar yine düşmez.”
FATMA SÜMER
